สร้างหมอจิ๋ว ดูแลสุขภาพชุมชน ภารกิจรักษาและฟื้นฟูผู้สูงอายุที่เป็นโรคเรื้อรัง



ดร.ศศินันท์  วาสิน  พยาบาลชำนาญการพิเศษ สาขาวิชาเวชศาสตร์ครอบครัว ศูนย์การแพทย์ปัญญานันทภิกขุ ชลประทาน เผยว่า สาขาวิชาเวชศาสตร์ครอบครัว ศูนย์การแพทย์ปัญญานันทภิกขุ ชลประทาน มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ได้จัดโครงการระยะยาวนำทีมนักสุขศึกษาลงพื้นที่จังหวัดสระแก้ว ทำงานเชิงรุกรับการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างประชากรไทยสู่ “สังคมผู้สูงอายุ” หรือ “Aged Society” โดยมุ่งสร้างเครือข่ายกับโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล, นักสาธารณสุข, อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน, และเยาวชนในพื้นที่จัดอบรมเชิงปฏิบัติการให้กลุ่มคนเหล่านี้ให้สามารถดูแลผู้สูงอายุในชุมชนได้ ภายใต้โครงการ "การดูแลผู้สูงอายุที่บ้านโดยจิตอาสาหมอจิ๋ว" ซึ่งเยาวชนที่เข้าร่วมโครงการจะได้เรียนทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติเกี่ยวกับร่างกายและกลุ่มโรคที่มักเป็นในผู้สูงอายุ อาทิ โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคอ้วน โรคหัวใจ เป็นต้น รวมถึงการดูแลสุขภาพให้แข็งแรงด้วยอาหารและการออกกำลังกาย นอกจากนั้นยังสอนการปฐมพยาบาลเบื้องต้นไว้สำหรับดูแลผู้สูงอายุที่ป่วยเป็นโรคเรื้อรังหรือต้องนอนติดเตียง

สำหรับหลักสูตรการอบรมที่มีความจำเป็นต่อการช่วยฟื้นฟูร่างกายของผู้สูงอายุก็คือ “การนวด” ซึ่งหมอจิ๋วจะต้องรู้หลักการนวดเพื่อสุขภาพเบื้องต้นเพื่อนำไปดูแลผู้ป่วย การนวดผู้สูงอายุจะครอบคลุมหลายสาขาวิชา อาทิ ชราภาพวิทยา  กายภาพวิทยาและสรีรวิทยา  เวชศาสตร์วัยชรา กายภาพบำบัด เพราะการขยับเขยื้อนเคลื่อนไหวของคนชราทำได้จำกัด จึงทำให้การหมุนเวียนโลหิตลดลง การส่งอาหารไปเลี้ยงเซลล์และการขจัดพิษออกจากเซลล์ก็ช้าลงไปด้วย การนวดจึงเป็นการช่วยเพิ่มการส่งโลหิตไปเลี้ยงยังบริเวณเซลล์ต่างๆ ของร่างกาย และยังกระตุ้นระบบน้ำเหลือง  ช่วยสร้างความอ่อนนุ่มให้เนื้อเยื่อในส่วนที่เป็นกล้ามเนื้อที่แข็งตัวจนขาดความยืดหยุ่นกลับมาอ่อนนุ่มขยับเขยื้อนข้อต่อกล้ามเนื้อได้ดีขึ้น

การนวดจะช่วยบรรเทาโรครูมาติซึ่ม ข้ออักเสบ ปัญหาของข้อต่อและสะโพก   การหมุนเวียนของโลหิตที่บกพร่อง การปวดบั้นเอว ปวดหรือขัดที่คอและไหล่ ไม่สบายเท้า มีปัญหาในการเดิน หลังโก่งหรือแอ่นเพราะกระดูกสันหลังโค้งผิดปกติ ส่วนการนวดสำหรับบรรเทาอาการปวดเมื่อย ควรเริ่มต้นที่ท้ายทอย ต้นคอ และตามด้วยบ่า ศีรษะ และแขน เนื่องจากเป็นกล้ามเนื้อที่ใช้งานหนักมาก ข้อควรระวังในการนวดผู้สูงอายุคือ ผู้ที่มีโรคหัวใจ ความดันโลหิตสูง เบาหวาน ถ้าอยู่ในสภาวะอันตรายไม่ควรนวด รวมไปถึงผู้สูงอายุที่มีอาการข้ออักเสบบวมแดง โรคติดต่อหรือโรคผิวหนังร้ายแรง ส่วนผู้สูงอายุที่เป็นโรคกระดูกพรุนหรือกระดูกบางควรนวดเบาๆ หลีกเลี่ยงท่านวดที่เป็นการนวดลึกและหนัก และควรนวดหลังรับประทานอาหารสัก 2-3 ชั่วโมง

หลังจากผ่านการฝึกอบรมแล้วพี่เลี้ยงหมอจิ๋วจะพาหมอจิ๋วออกเยี่ยมบ้านผู้สูงอายุและผู้ป่วยเรื้อรังในชุมชนร่วมกับพยาบาลหรือเจ้าหน้าที่สาธารณสุข เพื่อให้ความช่วยเหลือฟื้นฟูสุขภาพผู้สูงอายุและผู้ป่วยเรื้อรังในชุมชน    โดยจิตอาสาหมอจิ๋วจาก 4 ตำบลของจังหวัดสระแก้ว ประกอบด้วย ตำบลหนองแวง ตำบลหนองหล่ม ตำบลหนองหมู และตำบลหนองสังข์ ได้นำเสนอผลงานการลงเยี่ยมบ้านดูแลผู้ป่วยตลอดปีที่ผ่านมา ที่ได้ช่วยพี่ๆ อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน และเจ้าหน้าที่สาธารณสุขดูแลสุขภาพผู้สูงอายุ และยังระดมสมองร่วมกันเพื่อสรุปความต้องการของชุมชนเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพของคนในชุมชนโดยเฉพาะการดูแลผู้สูงอายุ ซึ่งเด็กๆ สนใจที่จะอบรมเพิ่มเติมให้รู้ลึกมากขึ้นในโครงการการดูแลผู้สูงอายุที่บ้านโดยจิตอาสาหมอจิ๋ว และรู้สึกภูมิใจที่ได้มีทักษะเกี่ยวกับการปฐมพยาบาลเบื้องต้น รวมถึงการออกกำลังกายและการดูแลเรื่องอาหารโภชนาการ และเด็กๆ ยังอยากให้เพิ่มจำนวนวันอบรมโครงการหมอจิ่วมากขึ้นเพราะอยากเรียนรู้งานด้านสาธารณสุขให้มากกว่านี้ เพื่อที่จะสร้างความมั่นใจให้ตนเองและชาวบ้านในการนำวิชาความรู้ไปดูแลผู้สูงอายุต่อไป

 

 

ข่าวอื่นๆ ที่น่าสนใจ