สมศ. เดินหน้าประเมินสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน–อาชีวะ ต้นปี 62

สำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (สมศ.) พร้อมเดินหน้าประเมินสถานศึกษาการศึกษาขั้นปฐมวัย การศึกษาขั้นพื้นฐาน และการอาชีวศึกษา ช่วงต้นปี 62 ยืนยันเป็นการประเมินเชิงสร้างสรรค์ เป็นมิตรกับสถานศึกษา มุ่งเน้นให้คำแนะนำและข้อเสนอแนะเพื่อการพัฒนาเป็นสำคัญ อีกทั้ง สมศ. จะไม่กำหนดมาตรฐานหรือตัวบ่งชี้สำหรับการประเมิน แต่จะไปดูความเหมาะสม ความเป็นไปได้ และประสิทธิผลของการจัดการศึกษาด้านการประกันคุณภาพภายในของสถานศึกษา เป็นการประเมินแนวใหม่เพิ่มความสะดวกให้สถานศึกษา โดยส่ง SAR ให้ สมศ. ผ่านระบบไอทีเชื่อมโยงฐานข้อมูลกลางจากหน่วยงานต้นสังกัดของแต่ละระดับ ซึ่งจะเป็นข้อมูลเบื้องต้นให้ผู้ประเมินวิเคราะห์และวางแผนกำหนดจำนวนวันลงพื้นที่ ให้ผลการประเมินมีความน่าเชื่อถือมากยิ่งขึ้น

นางสาวขนิษฐา ตั้งวรสิทธิชัย รักษาการผู้อำนวยการ สำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องค์การมหาชน) หรือ สมศ. กล่าวว่า เมื่อวันที่ 7 ธ.ค. ได้เข้าพบรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ นายแพทย์ธีระเกียรติ เจริญเศรษฐศิลป์เพื่อรับนโยบาย ซึ่ง รมว.ศธ. ได้สั่งการให้ สมศ. ดำเนินการประเมินคุณภาพภายนอกได้ในทันที พร้อมกันนี้ ในการประชุมดังกล่าวประกอบด้วย สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) ได้แจ้งที่ประชุมว่าจะส่งรายชื่อสถานศึกษาที่พร้อมรับการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสี่ จำนวนกว่า 400 แห่ง และจะทยอยส่งรายชื่อสถานศึกษาขั้นพื้นฐานให้ สมศ. ทำการประเมินต่อไป และสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา (สอศ.) จะจัดส่งรายชื่อสถานศึกษาด้านการอาชีวศึกษา ที่พร้อมเข้ารับการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสี่กว่า 900 แห่ง ซึ่ง สมศ. จะเริ่มดำเนินการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสี่ได้ในเดือนมกราคม – กุมภาพันธ์ ปี 2562 โดยเริ่มจากจำนวนสถานศึกษาอาชีวศึกษา จำนวน 30 แห่ง ที่ สอศ. ส่งมาให้แล้ว และสถานศึกษาระดับการศึกษาปฐมวัยอีกกว่า 600 แห่ง

รักษาการผู้อำนวยการ สมศ. กล่าวต่อว่า แนวคิดสำคัญของการประเมินฯ รอบสี่ คือ ลดภาระด้านเอกสารของสถานศึกษา โดยทำงานผ่านระบบไอที ที่เรียกว่า AQA (Automated QA) ช่วยในการประเมิน โดยใช้ฐานข้อมูลและผลการประเมินตนเองของสถานศึกษา ซึ่ง สมศ. จะเชื่อมโยงข้อมูลของสถานศึกษากับหน่วยงานต้นสังกัดผ่านระบบไอที ขณะเดียวกันจะเป็นการประเมินที่เป็นมิตรกับสถานศึกษามากยิ่งขึ้น คือ สมศ. จะไม่กำหนดตัวบ่งชี้หรือมาตรฐานการประเมิน และไม่มีการตัดสินผลการประเมิน แต่จะไปดูผลการดำเนินงานของสถานศึกษาตามมาตรฐานที่สถานศึกษาได้จัดทำไว้ รวมถึงเปิดให้สถานศึกษากำหนดและออกแบบเองตามบริบทของสถานศึกษา และ สมศ. จะประเมินเพื่อดูความเหมาะสม น่าเชื่อถือ และเกิดประสิทธิผลเป็นตามที่สถานศึกษากำหนดไว้มากน้อยเพียงใด เพื่อให้ข้อคิดเห็น คำแนะนำ และข้อเสนอแนะให้ด้านต่างๆ เพื่อให้สถานศึกษาบรรลุผลตามที่ตั้งเป้าหมายไว้ ซึ่งถือเป็นการประเมินแนวใหม่ที่เป็นมิตรและไม่สร้างความกังวลกับสถานศึกษาอย่างแท้จริง

 สำหรับ ในช่วงเดือนมกราคม – กุมภาพันธ์ 2562 สมศ. มีแผนจะลงพื้นที่สร้างความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับกรอบแนวทางการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสี่ให้กับสถานศึกษาและหน่วยงานต้นสังกัดในทุกระดับ ใน 4 ภูมิภาค อาทิ การศึกษาปฐมวัย (สถานศึกษาสังกัด กทม. และ อปท.) จำนวนกว่า 8,000 แห่ง การศึกษาขั้นพื้นฐานกว่า 7,000 แห่ง อาชีวศึกษากว่า 400 แห่ง และอุดมศึกษากว่า 80 แห่ง เพื่อให้สถานศึกษาได้รับรู้และเข้าใจกรอบการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสี่ ที่สอดคล้องกับมาตรฐานที่สถานศึกษากำหนด รวมถึงลดความกังวลให้สถานศึกษาที่เข้าใจว่า สมศ. ใช้แนวทางเดิมในการประเมินคุณภาพภายนอก

ทั้งนี้ ระบบสารสนเทศเพื่อการประเมินคุณภาพภายนอก ที่เรียกว่า Automated QA หรือ (AQA)        สมศ. ได้พัฒนาขึ้นเพื่อสนับสนุนกระบวนการประเมินคุณภาพภายนอกให้มีความสะดวกรวดเร็วมากยิ่งขึ้น สนับสนุนการประเมินคุณภาพสถานศึกษาจาก Paper-based EQA ไปสู่ Digital-based EQAด้วยการเชื่อมโยงข้อมูลสารสนเทศกับหน่วยงานต้นสังกัด ได้แก่ สพฐ. สอศ. สกอ. สช. อปท. กทม. และหน่วยงานในกระทรวงที่เกี่ยวข้อง เพื่อส่งเสริมให้หน่วยงานต้นสังกัดเป็นศูนย์สารสนเทศด้านการประกันคุณภาพการศึกษาในแต่ละระดับ (Quality Assurance Information Center) ซึ่งจะเป็นข้อมูลเบื้องต้นให้ผู้ประเมินศึกษา วิเคราะห์และวางแผนก่อนลงพื้นที่ เพื่อให้ผลการประเมินคุณภาพภายนอกสามารถสะท้อนผลได้หลากหลายมิติ อาทิ ผลการประเมินภายนอกทั้งในลักษณะรายแห่ง จังหวัด ภูมิภาค และระดับประเทศ รวมถึงสามารถแสดงผลจุดเด่นในภาพรวมของสถานศึกษาทั้งประเทศ ในรายด้าน ส่งผลให้การดำเนินงานของ สมศ. มีความรวดเร็ว สามารถรายงานผลการประเมินคุณภาพภายนอก และสะท้อนคุณภาพการศึกษาต่อรัฐบาล และสาธารณชนเพื่อนำไปใช้ประกอบการวางแผนและนโยบายพัฒนาการศึกษาของประเทศ ต่อไป

สำหรับคณาจารย์ นักเรียน นิสิต นักศึกษา หรือประชาชนทั่วไป  สามารถสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่สํานักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องค์การมหาชน) โทรศัพท์ 02-216-3955 หรือเข้าไปที่ www.onesqa.or.th