พระผงวัดรังษีสุทธาวาส

0...มาชมพระผงวัดรังษีสุทธาวาส หรือในวงการพระเครื่องเรียกขานกันว่า พระวัดรังษี ซึ่งเป็นพระเนื้อผง เป็นพระเครื่องที่มีชื่อเสียงมากกว่าพระสมเด็จบางขุนพรหม หลายเท่าในอดีต 

มีพระนิพนธ์ที่กล่าวถึงของดีแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ว่า " ผู้ใดมีพระวัดรังษี  ผู้นั้นชีวีไม่วางวาย " เป็นคำบรรยายถึงพุทธคุณของ พระวัดรังษี ได้อย่างลึกซึ้งด้วยกลอนบทนี้ ซึ่งเป็นพระเครื่องที่ยากจะหาคู่เทียบได้ในสมัยนั้น 

ปัจจุบันนี้ก็ยังถือว่าเป็นพระเครื่องที่หาชมได้ยากมาก องค์ที่นำมาให้ชมเป็นพิมพ์ใหญ่ ด้านหลังอูมเป็นหลังเบี้ยมีลอยนิ้วมือด้วย ซึ่งในบางองค์ก็ไม่มี เนื้อหาจัดเพื่อเป็นแนวทางสะสม ราคาค่านิยมหลักแสน-หลักแสนกลางสำหรับองค์สวย 
 
0...สันนิษฐานกันว่า พระผงวัดรังษีสุทธาวาส น่าจะสร้างขึ้นในราวพ.ศ.2437- พ.ศ.2439 จากเอกสารการโปรดเกล้าฯ ให้ วัดรังษีสุทธาวาส ขึ้นกับวัดบวรนิเวศวิหาร ในสมัยรัชกาลที่ 5 เป็นหลักฐานว่า ในช่วงปีพ.ศ.2442 พระธรรมกิติ (แจ้ง) ท่านเป็นเจ้าอาวาสวัดรังสีสุทธาวาสอยู่แล้ว  ,พระผงวัดรังษี มีทั้งหมด 4 พิมพ์ คือ 1.พิมพ์ใหญ่(ปางมารวิชัยขัดสมาธิเพชร) เนื้อผงขาว 2.พิมพ์ใหญ่ เนื้อผงดำ ลงรักล่องชาดและปิดทอง หลังกดตรายันต์  ,พิมพ์กลาง ปางสมาธิ  หน้าตักจะเหมือนเลข 8 แนวนอน ,พิมพ์เล็ก ปางสมาธิ หน้าตักจะเหมือนเลข 8 แนวนอน และพิมพ์ห้าเหลี่ยม(ปางสมาธิ)  

พระวัดรังษี เนื้อผงขาว ทุกพิมพ์ มีทั้งชนิดปิดทองและไม่ปิดทอง 
 
0...เล่ากันว่า วิธีการปิดทององค์พระผงวัดรังษี  จะแตกต่างจากพระสมเด็จวัดระฆังฯ ซึ่งจะนำองค์ของพระเครื่องจุ่มรักก่อนแล้วจึงปิดด้วยทองคำเปลว แต่สำหรับพระผงวัดรังษี ใช้ทองคำเปลวปิดลงบนแม่พิมพ์พระเครื่องก่อน แล้วจึงกดพิมพ์ เมื่อถอดพระเครื่องออกจากแม่พิมพ์ ทองคำเปลวก็จะติดบนพระเครื่อง ซึ่งวิธีดังกล่าวนี้ ทองคำเปลวมักจะติดไม่แน่น  เมื่อระยะเวลาผ่านมาถึงปัจจุบัน องค์พระเครื่องบางองค์มีทองคำเปลวติดบ้าง และหลุดออกไปบ้าง 

ส่วนเนื้อหามวลสารขององค์พระเครื่องจะแห้งและหดตัวมาก ทำให้เส้นสายพิมพ์พระปรากฏชัดเจนมาก อย่างไรก็ตามแนวทางการพิจารณาพระเครื่องรุ่นนี้ ก็ต้องจำภาพรวมลักษณะพิมพ์ รวมทั้งเนื้อหามวลสารหากได้เห็น และเปรียบเทียบกับองค์อื่นที่ดูง่าย ย่อมเป็นแนวทางในการศึกษาสะสมต่อไป 
 
 0...วัดรังษีสุทธาวาส เป็นวัดโบราณ สถาปนาขึ้นในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย บนพื้นที่ริมกำแพงพระนคร ด้านเหนือของกรุงรัตนโกสินทร์ ผู้สร้างวัดรังษีสุทธาวาส คือ พระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมขุนอิศรานุรักษ์ พระโอรสในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอเจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดรักษ์ (พระเจ้าหลานเธอในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก) ตามจารึก ที่ปรากฏผบผนังพระอุโบสถวังรังษีสุทธาวาส วัดแห่งนี้ถูกสร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2366 ใช้เวลาในการก่อสร้างทั้งหมด 6 ปี 

พระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมขุนอิศรานุรักษ์ ทรงเอาใจใส่ในการก่อสร้างเป็นอย่างยิ่ง ทรงพระอุตสาหะในการทำหน้าที่เป็นนายช่างและตรวจตราการก่อสร้างด้วยพระองค์เอง 


 
0...ดังข้อความที่ปรากฎในจารึกว่า "พระพุทธศักราชล่วง 2366 พระวษาปีมะแมนักสัตว เบญศก สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ จ้าวฟ้ากรมขุนอิศรานุรักษ์ ทรงพระราชศรัทธา ถาปะนาจับส้างพระอารามนี้ ทรงพระอุสาหะกระทำพระองค์เปนนายช่าง บอกการงานให้แบบหย่าง ตรวจตราติเตียนด้วยพระองค์เอง 6 ปีจนแล้วสำเรธิ์บริบูรณ์  จึ่งให้นามวัดรังษีสุทธาวาส "  

ความเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญสุดเกิดเมื่อ พ.ศ. 2458 ในสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ทรงดำริที่จะรวมวัดรังษีสุทธาวาส ซึ่งกำลังเสื่อมโทรมอย่างเต็มที่เข้ากับวัดบวรนิเวศวิหาร เพื่อจะได้ทรงจัดการใช้ประโยชน์อย่างเต็มที่ 

ในครั้งนี้ พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระบรมราชานุญาตให้ดำเนินการได้ตามพระประสงค์ของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส จากนั้นเป็นต้นมาก็เหลือแต่คณะรังษี และมาเป็นคณะเหลืองรังษี ซึ่งเป็นคณะหนึ่งในวัดบวรนิเวศวิหารในปัจจุบัน 
 
จากกันด้วยธรรมะ"ดับความโกรธ ด้วย สติ, ดับทิฐิ ด้วย ปัญญา, ดับความแค้น ด้วย อโหสิ, และดับสิ่งทั้งปวงด้วยการปล่อยวาง" 
 
เขียน : นายกองตรีอ้วน  [email protected]

 

ข่าวอื่นๆ ที่น่าสนใจ